Laat je horen!

Foto: AD.nl

Het Nederlandse koningshuis heeft sinds 25 september een Twitteraccount. Indien je ze volgt blijf je op de hoogte van alle activiteiten van het Koninklijk Huis. Natuurlijk zijn het niet Beatrix en Maxima zelf die de 'snelle korte boodschapjes' posten. Die taak heeft de Rijksvoorlichtingsdienst op zich genomen.

Als ik bedenk hoeveel negatieve reacties ik vaak al over het koningshuis en Twitter an sich hoor, verwacht ik dat die combinatie al helemaal kritiek kan verwachten. Twitter zou de privacy aantasten en "het gaat toch niemand aan wat ik aan 't doen ben?". Maar kan er ook vanuit juridisch oogpunt iets negatiefs over deze manier van communicatie gezegd worden?

Hoewel Twitter natuurlijk de mogelijkheden biedt om de privacy aan te tasten, is dat zeker niet de bedoeling. Twitter vergroot eerder de uitingsvrijheid. En dan nog ben je er natuurlijk zelf bij. Als jij op Twitter wilt verkondigen dat je lekker op de W.C. zit moet je dat vooral doen, maar zeur dan niet dat iedereen alles van je weet. Aan de andere kant kan het ook juist nuttig zijn mensen op de hoogte te brengen van je activiteiten. Bijvoorbeeld als je een weblog hebt. Elke keer dat je iets nieuws post, tweet je dat de wereld in, met extra bezoekers tot gevolg. Ook kan je een discussie doen ontstaan, wat de deelname aan het maatschappelijk debat bevordert. Deze participatiemogelijkheden zijn naar mijn mening een vooruitgang voor ieder persoon in dit vrije land.

Laten we dit eens op het Koningshuis betrekken. Hoewel hoge bomen meer wind vangen, beschikt het koningshuis natuurlijk ook over privacyrechten. Gooien ze met hun Twitteraccount dan niet de eigen glazen in? Wederom is dat in eigen hand. Over ruzies tussen Willem-Alexander en Maxima zul je op Twitter waarschijnlijk niets lezen. Wel over zaken die van belang zijn, zoals het feit dat de kroonprins en kroonprinses bij NOS en RTL waren en uitleg over onduidelijkheden: "dank aan u allen voor het hartelijke welkom. Kersttoespraak was niet tégen Twitter, maar wel vóór naastenliefde". Dit soort tweets bevorderen de transparantie van het koningshuis.

Twitter is alleen maar positief. Gebruik het goed of gebruik het niet om je rechten optimaal te waarborgen.

What else?

'Nespresso. What else?' is een slogan die iedereen kent. En wie eenmaal een kopje gedronken heeft snapt wat ermee bedoeld wordt. Geen andere koffie is lekkerder dan Nespresso. Maar ís er wel andere koffie, vergelijkbaar met Nespresso?

Slimmer dan vergane glorie-koffie Senseo is Nespresso geweest met het beschermen van hun systeem. Op de speciaal ontwikkelde metalen koffie cups, waar de koffie alleen met negentien bar doorheen kan worden gepompt, is octrooirecht gevestigd. Een octrooi is een exclusief recht tot het maken of verkopen van een product. Nespresso is dus de enige die de cupjes maakt en verkoopt. In Amsterdam gebeurt dat in de Bijenkorf en de P.C. Hooftstraat (over exclusief gesproken). Hebben wij als koffieliefhebber dan wel een alternatief?

Alleen ondernemers die het octrooirecht zouden omzeilen, kunnen de concurrentiestrijd aan gaan met Nespresso. Anders is het wachten tot het octrooi afloopt. Wanneer dat precies zal zijn is onduidelijk. Er schijnen gedurende verschilende jaren zo'n 1.700 octrooien te zijn gevestigd, welke allemaal na maximaal twintig jaar aflopen. Rumor has it dat dit binnenkort zal zijn, maar dat maakt Nespresso niet bang: "we verkopen immers de beste koffie ter wereld, daar kan niemand tegenop."

En als Nespresso dán gedronken wordt omdat ze de lekkerste zijn, in plaats van de enige, dan moet George Clooney misschien maar bescherming voor zijn slogan gaan aanvragen...

Sky is the limit?

Zowel het recht als de mode is mijn passie. Totaal iets anders? Helemaal niet! In de zoektocht naar de perfecte little black dress stuit je soms zo maar op een juridische kwestie.

Vrijdag vond ik mezelf tussen de rekken van Sky, een onderscheidende kledingwinkel met merken als A.P.C., Isabel Marant en hun eigen merk; She Rebel. She Rebel wordt gekenmerkt door origineel gebruik van digitale prints van klassieke schilderijen die prijken op sjaals, blouses en knoopjes, zo lees ik later op de website. Waarna mijn juridische radar begint te loeien. Is She Rebel gerechtigd tot het gebruik van dergelijke digitale prints? Want kan een designer zonder meer andermans afbeeldingen verwerken in zijn ontwerpen?

Al eerder boog ik me over een soortgelijke kwestie. Blogvriendin Nancy vroeg zich af of winkelketen Zara gerechtigd was tot het verwerken van een foto van Blogger Betty in hun ontwerpen. Betty is één van 's werelds bekendste modebloggers. Een T-shirt met één van de foto's van haar blog erop moet dan ook goed verkopen, zo moet Zara gedacht hebben. Jammer alleen dat Betty niet om toestemming gevraagd is. Een beetje dom, want Betty werd natuurlijk snel herkend. Massaketen vs. modemeisje dus. Wie wint?

Na een kleine research legde ik Nancy uit dat er twee wegen te bewandelen zijn. Ten eerste bezit Betty het portretrecht op haar foto, daar ze de geportretteerde persoon is. Het portrechtrecht geeft deze namelijk het recht zich te verzetten tegen publicatie van het portret. Onder portret wordt in dit verband verstaan, elke zichtbare weergave waarop iemand herkenbaar is afgebeeld. Nou, dat was ze. De vraag is dan alleen nog of de foto op een T-shirt laten drukken onder 'publicatie' valt. Dit is zeker aannemelijk te maken.

Naast het portretrecht kan Betty het ook op het auteursrecht gooien. Het auteursrecht is een uitsluitend recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen. Betty is de maker van haar blog en data kunnen uitwijzen dat zij de eerste was die haar foto door middel van haar blog in de openbaarheid heeft gebracht. De vraag is nu alleen nog of het auteursrecht ook van toepassing is op een blog, maar ook dit kan zeker aannemelijk gemaakt worden.

In de She Rebel-kwestie schuilt een moeilijker vraagstuk. Immers, minstens even bekend als de geportretteerden op klassieke schilderijen zijn de kunstenaars. Een fotograaf is in principe ook een kunstenaar, maar die bleef in de zaak Betty buiten beschouwing. Maar mocht She Rebel nu het bekende Marilyn Monroe-portret van Andy Warhol willen gebruiken; moet dat overlegd worden met de geportretteerde of de kunstenaar? En wat als beide inmiddels zijn overleden, zoals in casu het geval is?

Een designer lijkt in ieder geval een afbeelding van een ander in zijn ontwerp te kunnen verwerken, mits zij daar niemand vraagtekens bij zet...