Right to be wrong

Bijna elk zichzelf respecterend blogger heeft zijn of haar weblog tegenwoordig voorzien van een copyright-teken en/of -verklaring ("niets van deze blog mag zonder toestemming worden overgenomen", etc.) om zich, naar eigen idee, te beschermen tegen plagiaat. Bloggers hebben namelijk auteursrecht - bij leken beter bekend als copyright (dit is het recht van de maker om zijn of haar werk openbaar te maken en te verveelvoudigen), en willen dat ook aan anderen laten weten. Maar zijn bloggers met een copyrightteken en/of -verklaring beschermd tegen plagiaat?

Ja en nee. Bloggers met een copyrightteken en/of -verklaring zijn beschermd - in die zin dat hen auteursrecht toekomt, maar niet in meer of minder mate dan bloggers zonder een dergelijke kennisgeving. Auteursrecht komt de maker van rechtswege toe, dat wil zeggen dat je niets hoeft te deponeren of te registreren om bescherming te kunnen genieten.

Aan de andere kant weet je eigenlijk pas echt zeker dat jou auteursrecht toekomt, als de rechter dat heeft bepaald. De vereisten van 'het werk' en 'de maker' uit de Auteurswet zijn namelijk zo eenduidig nog niet. Wanneer iemand ongevraagd jouw werk gebruikt en jij stapt naar de rechter zal pas duidelijk worden of er inbreuk is gemaakt of niet. Met andere woorden: of jou daadwerkelijk auteursrecht toekomt ja of nee.

Maar zelfs als jij op grond van een rechterlijke uitspraak zeker weet dat jou auteursrecht toekomt ben je niet 100% veilig. Er kunnen altijd mensen jouw werk gebruiken, en de kans is groot dat jij er, mits het 'nieuwe' werk geen groot succes wordt, nooit achter zult komen.

Om ook maar meteen wat andere misverstanden recht te zetten:
- Een ieder komt wel het citaatrecht toe.
- Bij het gebruiken van (door jou gemaakte) foto's speelt altijd het portretrecht van de geportretteerde een rol.
- Werken waarvan de maker meer dan 70 jaar geleden is overleden vallen in het publiek domein. Hierop rusten geen auteursrechten meer.

Bloggers, het is niet erg om fouten te maken, maar haal dat copyrightteken en/of die -verklaring nu maar weg. Als je een zelfrespecterend blogger bent dan...

Het Slechtste Idee van Nederland

Gister zapte ik langs Het Beste Idee van Nederland. Het televisieprogramma van SBS bestaat natuurlijk al jaren, maar het was pas gister dat er een juridisch belletje bij me ging rinkelen. "In dit televisieprogramma krijgen mensen de kans om een nieuw idee of uitvinding te verzinnen en te gaan ontwikkelen. Deze mogen ze vervolgens presenteren aan een jury. Het idee dat wordt gekozen als Het Beste Idee van Nederland wordt uitgevoerd.", zo lees ik op het internet. Grappig dat ze het programma een kans voor de deelnemers noemen. Want wie is straks de octrooihouder als het idee echt een succes wordt?

De deelnemer met het beste idee wint ook een geldprijs van 25.000 euro. Lijkt inderdaad een kans, maar is er in feite geen sprake van exploitatie van collectieve intelligentie? Het doel van Het Beste Idee van Nederland is niet kansen bieden aan de deelnemers, maar het vergaren van kennis door SBS. Dit jaar is Het Beste Idee van Nederland zelfs op zoek naar mensen die een oplossing bieden voor een structureel probleem tegen afval. Als dat niet makkelijk is?! Bovendien kunnen voor niet-winnende uitvindingen direct door slimme kijkers octrooien worden aangevraagd. Maken de deelnemers dus ook niet nog eens slapende honden wakker?

Op de website van SBS staat niets over het octrooirecht. Willen zij ook geen slapende honden wakker maken? Betalen zij de winnaar 25.000 euro voor het idee, waarna zij zelf - als het goed is - kunnen cashen met hun monopolie? Ik hoop dat naïeve deelnemers hierdoor in ieder geval uit hun droom zijn ontwaakt.

OV-chitkaart

Bron: AT5

Wie is er wél positief over de OV-chipkaart? De gemiddelde burger klaagt onder andere over de schaarste van oplaadpunten, de vier euro boete bij niet-uitchecken en het gebrek aan inzicht in je saldo. Los daarvan kan er ook kritiek worden geleverd vanuit de juridische hoek. Nu het hele openbaar vervoer is gedigitaliseerd worden alle reisbewegingen geregistreerd en maar liefst zeven jaar bewaard. Is de registratie van onze gegevens door vervoerbedrijven onrechtmatig?

Registratie vindt plaats door verplicht in- en uitchecken. Broekema, voormalig collegelid van het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) vindt dat onzin. “Deze handeling voegt geen controle toe. Ook als er poortjes zijn hoeft de kaart alleen maar de poort open te maken en niet het transport te registreren.” Het verplichte in- en uitchecken is echter nooit gemeld bij het CBP en daarom is nog niet onderzocht of deze handelswijze rechtmatig is.

Dat vervoerbedrijven inzicht hebben in je gegevens is één ding, maar dat je dat zelf níet hebt is het tweede. Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam is sinds 2007 een Naamloze Vennootschap geworden en staat nu dus los van de gemeente. Informatie omtrent je reisgegevens kan dus niet worden opgevraagd op grond van de Wet Openbaarheid van bestuur (Wob), daar deze wet ziet op informatie van de overheid. GVB is een particulier.

De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) geeft de burger bepaalde rechten, zoals het recht om te weten wat er met zijn persoonsgegevens gebeurt. De burger mag zijn gegevens - tegen betaling conform het Besluit kostenvergoeding Wbp - te allen tijde inzien en mag ook verzoeken tot onder andere correctie van zijn gegevens en bezwaar maken tegen de verwerking van zijn persoonsgegevens. Verwerken is een heel ruim begrip: het omvat het gehele proces van verkrijgen, combineren, bewerken, opslaan, doorgeven tot vernietigen van gegevens.Het geheel of gedeeltelijk geautomatiseerd verwerken van persoonsgegevens moet in principe gemeld worden aan het CBP. Het CBP neemt de melding op in het register, maar deze opname zegt niet dat de verwerking plaatsvindt in overeenstemming met de Wbp.

Als het verplicht in-en uitchecken dus al was gemeld bij het CBP, betekende dat nog niets wat betreft de eventuele onrechtmatigheid. Is het dan niet onrechtmatig dát het niet is gemeld? 'In principe' niet waarschijnlijk...

Door de Clinic is er begin dit jaar een handhavingsverzoek naar het CBP gestuurd omtrent deze vragen. Het CBP heeft de Clinic-studenten laten weten dat de verantwoordelijken een “redelijke termijn moet worden gegund” waarop zij hun zienswijze op de voorlopige bevindingen van het onderzoek van het CBP mogen geven. Na beoordeling van de zienswijzen zal het onderzoek worden afgesloten met een rapport van definitieve bevindingen. Tot op de dag van vandaag wordt echter met geen woord gerept over eventuele termijnen die het CBP zichzelf of de vervoerbedrijven oplegt. Het enige juridisch advies dat ik OV-chipkaartgebruikers dus nu kan meegeven is: neem de fiets!