Ontwerper turns crimineel?

Foto: luxuo.com

Hoofd-ontwerper van Christian Dior - John Galliano - wordt beschuldigd van openbaar dronkenschap, belediging en het maken van anti-seministische opmerkingen. ELLE.nl laat weten dat Galliano in een Parijse club opmerkingen zou hebben gemaakt die niet door de beugel kunnen. "Je bent lelijk en je fucking tas is ook lelijk" zou daar een voorbeeld van zijn. Beledigingen en bedreigingen volgden. Ook zou Galliano een man 'asian' genoemd hebben, wat racistisch bedoeld zou zijn. Daarop zou de ontwerper de club zijn uitgegooid, waarna hij door de politie is meegenomen. Galliano beschuldigt de aanklager op zijn beurt nu van laster. Volgens zijn advocaat zou hij onschuldig zijn en waren de opmerkingen slechts ter verdediging.

Mocht komen vast te staan dat Galliano de uitingen heeft gedaan, dan is de vraag of zijn recht op vrije meningsuiting kan (en moet) worden beperkt door het strafrecht en/of civiele recht. De vrijheid van meningsuiting, vastgelegd in art. 10 EVRM - dus ook al Galliano van toepassing -, beschermt ook uitingen die 'shockeren, beledigen of verstoren'. Dit recht kan echter ingeperkt worden op grond van het tweede lid. Het beledigen van personen en/of het plegen van een strafbaar feit zou hier een rechtvaardiging voor kunnen zijn.

Meegenomen in de afweging moet wellicht Galliano's beroep op 'noodweer', daar zijn opmerkingen diende tot verdediging. Vraag is echter of deze vlieger op gaat in een verbaal conflict. Ook kan Galliano misschien gedeeltelijke ontoerekeningsvatbaar worden verklaard door zijn kennelijk openbaar dronkenschap.

Opmerkelijk overigens dat dit laatst zo wordt opgeblazen. Hoewel dronkenschap in een club officieel ook onder 'de openbare weg' valt, zou de politie elke dag dus talloze mensen in die situatie kunnen oppakken. Voor zo ver ik weet wordt dit nooit gedaan.

Verder speelt het wellicht een rol dat Galliano een publiek figuur is. Brengt zijn bekendheid een grotere verantwoordelijkheid met zich mee als het op de vrijheid van meningsuiting aankomt? We zullen zien of het een rechtszaak wordt en zo ja, of de rechter Galliano dan veroordeelt. Don't cry, buy a bag and get over it...

Een tas is een tas?

Balenciaga Motorcycle


Hermès Birkin


Mulberry Bayswater

Een beetje modeliefhebber ziet in de kleding uit de Kalverstraat-winkels moeiteloos de designercollecties terug. Vooral op tassen wordt een graantje meegepikt. Wie heeft er tegenwoordig niet een Balenciaga Motorcycle-, Hermès Birkin- of Mulberry Bayswater-look-a-like? Om nog maar niet te spreken over de talloze 'Chanel 2.55's' en 'Louis Vuittonnetjes' in het straatbeeld. Hoe kan het dat designertassen blijkbaar zo veel en ongestraft kunnen worden nagemaakt?

Je zou kunnen stellen dat de it-bags van dit moment geen intellectueel eigendomsrechtelijke bescherming (meer) toekomt. Of omdat de tas niet speciaal genoeg (meer) is, of omdat de beschermingstermijn is verlopen.

Voor auteursrecht geldt bijvoorbeeld dat het om een nieuw, oorspronkelijk werk moet gaan, dat het persoonlijk stempel van de maker draagt. Je moet je daarbij afvragen hoe origineel een Birkin-bag eigenlijk is. Voor merkenrechtelijke bescherming is onderscheidend vermogen van belang. Nu eerdergenoemde tas in feite best eenvoudig is, zal die vlieger niet snel opgaan.

Begin jaren '80 werd de Hermès Birkin ontworpen. Mocht de tas destijds al een bescherming op grond van het modellenrecht toekomen, dan zal deze nu verlopen zijn. Een modelrecht geldt immers maximaal 25 jaar.

Verder moet je je afvragen of het wel wenselijk is dat designertassen (meer) bescherming zou toekomen. Dient de Balenciaga Motorcycle beschermd te worden tegen replica's van de H&M of Pieces? Zal een potentiële Birkin-koper ook settelen voor een namaak van tien euro? Kortom: zijn designers en Kalverstraat-winkels concurrenten? Naar mijn mening is dit van belang.

Indien intellectuele eigendomsrechten geen bescherming bieden kan de onrechtmatige daad dat wel doen. Geen strakke vereisten, maar een nodeloze verwarring door dezelfde totaalindrukken. Dit zal best snel hard gemaakt kunnen worden. De vraag is echter of dit nodig is. Niet alleen zijn partijen naar mijn mening dus geen concurrenten, maar ook kan over een negatieve reflexwerking worden gesproken. Dit houdt in dat wanneer intellectuele eigendomsrechten geen bescherming meer bieden, dit de eiser ook niet moet toekomen op grond van de onrechtmatige daad. Dit lijkt mij zeker niet het geval wanneer rechten zelfs al waren verlopen (modelrecht).

Lang leve de vrije concurrentie, die eigenlijk geen concurrentie is!

Always Coca Cola

Foto: youtube.com (klik voor het filmpje)

'Geheim recept Coca Cola ontdekt', zo luidde de kop van een artikel op NOS.nl vandaag. Zal dit het einde betekenen van het cola-monopolie van Coca Cola?

Het recept van Coca Cola is nooit juridisch beschermd. Smaken komen niet voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking. Wordt met het recept van Coca Cola de woorden in het recept of de smaaksensatie bedoeld? Daarnaast is een smaak subjectief en moeilijk vorm te geven. Een proefmonster doet hier niet aan af.

Coca Cola zou misschien als uitvinding kunnen zijn beschouwd. In dat geval had het een octrooirecht kunnen toekomen. Echter, meneer Coca Cola heeft daar nooit voor gekozen, omdat een octrooirecht slechts twintig jaar duurt. Met de vestiging van een octooirecht wordt ook de theorie over de uitvinding vrijgegeven. Indien Coca Cola werd beschermd door een octrooirecht zou jaren geleden dus al het recept zijn bekend geworden, en daarmee Coca Cola 'nagemaakt' zijn.

In theorie had iemand ook het recept kunnen raden. Op die manier zou de nagemaakte (smaak van) Coca Cola dan rechtmatig kunnen zijn verkocht. Voorwaarde is wel dat de verkoper niet deed alsof-ie 'echte' Coca Cola verkocht, aangezien dit in strijd zou zijn geweest met het merkenrecht.

Nu het recept bekend is, zou dit laatste kunnen gebeuren. Ik verwacht echter dat de rechtmatige namaker niet ver zal komen. Coca Cola is meer dan een smaak (en een merk) alleen. Coca Cola is het bekendste drank ter wereld en heeft inmiddels dan ook een flinke dosis 'goodwill' opgebouwd. Mensen kopen Coca Cola niet alleen voor de smaak, maar ook voor het gevoel. Waarom anders wil ik zo graag een Chanel 2.55 en niet een replica, die daar zo veel op lijkt?

The right to offend, shock or disturb

Bron: Fashionscene.nl

Als ik Fashionscene mag geloven, is de combinatie van mode en religie een hot item. Ik zie een link met het recht. Niet alleen is ook recht en religie een hot item, maar zou het recht wel eens grote invloed op mode en religie kunnen hebben.

Hoewel handelsreclame in de Grondwet wordt uitgezonderd van het recht op vrije meningsuiting, blijkt uit jurisprudentie dat het Europese Hof Rechten van de Mens reclame wel laat vallen onder artikel 10 Europees Verdrag Rechten van de Mens; hét artikel over de uitingsvrijheid. Echter, het recht op vrije meningsuiting kan altijd ingeperkt worden, mits aan bepaalde voorwaarden uit lid 2 is voldaan.

In de Franse Vogue is een modereportage te zien waarin twee modellen zijn gefotografeerd als naakte non. Nu is naakt op zich zelf al - nog steeds - shockerend, maar dit wordt versterkt als het om religie gaat. Te betwisten valt of de shoot onder reclame valt, nu de foto niet in een campagne is te zien. Aan de andere kant wordt er in een modereportage altijd kleding van designers geshowd. In casu zou dat de kledij van Yves Saint Laurent kunnen zijn. Vorige winter shockeerde hij ons met nonnen op de catwalk. Vorige week was de modewereld in shock door een spotje dat drugsgebruik zou stimuleren.

Ook als de Vogue-reportage niet onder reclame valt, kan deze uiting nog steeds worden beperkt door artikel 10 EVRM. De vraag is of het shockerende effect op grond van het tweede lid een gerechtvaardige inperking van de uitingsvrijheid oplevert.