OV-chitkaart

Bron: AT5

Wie is er wél positief over de OV-chipkaart? De gemiddelde burger klaagt onder andere over de schaarste van oplaadpunten, de vier euro boete bij niet-uitchecken en het gebrek aan inzicht in je saldo. Los daarvan kan er ook kritiek worden geleverd vanuit de juridische hoek. Nu het hele openbaar vervoer is gedigitaliseerd worden alle reisbewegingen geregistreerd en maar liefst zeven jaar bewaard. Is de registratie van onze gegevens door vervoerbedrijven onrechtmatig?

Registratie vindt plaats door verplicht in- en uitchecken. Broekema, voormalig collegelid van het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) vindt dat onzin. “Deze handeling voegt geen controle toe. Ook als er poortjes zijn hoeft de kaart alleen maar de poort open te maken en niet het transport te registreren.” Het verplichte in- en uitchecken is echter nooit gemeld bij het CBP en daarom is nog niet onderzocht of deze handelswijze rechtmatig is.

Dat vervoerbedrijven inzicht hebben in je gegevens is één ding, maar dat je dat zelf níet hebt is het tweede. Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam is sinds 2007 een Naamloze Vennootschap geworden en staat nu dus los van de gemeente. Informatie omtrent je reisgegevens kan dus niet worden opgevraagd op grond van de Wet Openbaarheid van bestuur (Wob), daar deze wet ziet op informatie van de overheid. GVB is een particulier.

De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) geeft de burger bepaalde rechten, zoals het recht om te weten wat er met zijn persoonsgegevens gebeurt. De burger mag zijn gegevens - tegen betaling conform het Besluit kostenvergoeding Wbp - te allen tijde inzien en mag ook verzoeken tot onder andere correctie van zijn gegevens en bezwaar maken tegen de verwerking van zijn persoonsgegevens. Verwerken is een heel ruim begrip: het omvat het gehele proces van verkrijgen, combineren, bewerken, opslaan, doorgeven tot vernietigen van gegevens.Het geheel of gedeeltelijk geautomatiseerd verwerken van persoonsgegevens moet in principe gemeld worden aan het CBP. Het CBP neemt de melding op in het register, maar deze opname zegt niet dat de verwerking plaatsvindt in overeenstemming met de Wbp.

Als het verplicht in-en uitchecken dus al was gemeld bij het CBP, betekende dat nog niets wat betreft de eventuele onrechtmatigheid. Is het dan niet onrechtmatig dát het niet is gemeld? 'In principe' niet waarschijnlijk...

Door de Clinic is er begin dit jaar een handhavingsverzoek naar het CBP gestuurd omtrent deze vragen. Het CBP heeft de Clinic-studenten laten weten dat de verantwoordelijken een “redelijke termijn moet worden gegund” waarop zij hun zienswijze op de voorlopige bevindingen van het onderzoek van het CBP mogen geven. Na beoordeling van de zienswijzen zal het onderzoek worden afgesloten met een rapport van definitieve bevindingen. Tot op de dag van vandaag wordt echter met geen woord gerept over eventuele termijnen die het CBP zichzelf of de vervoerbedrijven oplegt. Het enige juridisch advies dat ik OV-chipkaartgebruikers dus nu kan meegeven is: neem de fiets!